Chế độ thai sản là quyền lợi quan trọng mà hầu hết người lao động quan tâm, đặc biệt là các cặp vợ chồng trẻ. Hiện tại, Luật BHXH 2024 có nhiều thay đổi đáng chú ý, ảnh hưởng trực tiếp đến mức hưởng và thủ tục nhận trợ cấp. Trong bài viết này, terra sẽ giúp bạn nắm rõ cách tính tiền thai sản, quy định mới nhất và hồ sơ cần chuẩn bị.
Chế độ thai sản là gì?
Chế độ thai sản trong BHXH là một chính sách an sinh nhằm hỗ trợ tài chính và thời gian nghỉ cho người lao động khi sinh con, nhận nuôi con nhỏ hoặc thực hiện các biện pháp kế hoạch hóa.
Quyền lợi này không chỉ dành cho lao động nữ mà còn áp dụng cho cả lao động nam có vợ sinh con, thể hiện sự quan tâm toàn diện của pháp luật đối với mỗi gia đình.
Cập nhật quy định mới nhất về chế độ thai sản BHXH
Chế độ thai sản là một trong những quyền lợi quan trọng, giúp người lao động yên tâm hơn trong giai đoạn mang thai và chăm sóc con nhỏ. Từ năm 2024, Luật BHXH có một số điều chỉnh nhằm mở rộng phạm vi thụ hưởng, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho cả lao động nữ và lao động nam. Vậy, điều kiện hưởng chế độ thai sản cụ thể ra sao?
Đối tượng được hưởng chế độ thai sản
Theo Luật BHXH 2024, các đối tượng sau sẽ được hưởng:
- Lao động nữ mang thai, sinh con, nhờ mang thai hộ hoặc mang thai hộ.
- Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi.
- Người lao động thực hiện biện pháp tránh thai hợp pháp tại cơ sở y tế.
- Lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con.
Điều kiện hưởng chế độ thai sản
- Đối với nữ: Đã đóng BHXH tối thiểu 6 tháng trong 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận con nuôi. Một số trường hợp đặc biệt (dưỡng thai, vô sinh) có thể áp dụng mốc đóng linh hoạt hơn.
- Đối với nam: Chỉ cần đang tham gia BHXH tại thời điểm vợ sinh con.
Các quyền lợi chính khi tham gia chế độ thai sản
Khi đủ điều kiện, người lao động sẽ được hưởng nhiều quyền lợi thiết thực như:
- Nghỉ đi khám thai định kỳ, nghỉ trong trường hợp sảy thai, phá thai, thai chết lưu.
- Nghỉ sinh con: tối thiểu 6 tháng đối với lao động nữ và từ 5 đến 14 ngày đối với lao động nam tùy trường hợp.
- Hưởng trợ cấp một lần khi sinh con.
- Nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau sinh.
- Nghỉ khi thực hiện các biện pháp tránh thai.
Thời gian hưởng chế độ thai sản theo từng trường hợp cụ thể
Không chỉ mức trợ cấp, mà thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản cũng là vấn đề người lao động đặc biệt quan tâm. Tùy từng tình huống cụ thể – từ khám thai, sinh con đến thực hiện biện pháp tránh thai – mà luật quy định số ngày nghỉ khác nhau để đảm bảo sức khỏe và quyền lợi cho người lao động.
Thời gian hưởng chế độ khi khám thai định kỳ
Lao động nữ được nghỉ tối đa 5 lần, mỗi lần không quá 02 ngày làm việc trong suốt thai kỳ.
Thời gian hưởng chế độ khi sẩy thai, nạo, hút thai, thai chết lưu hoặc phá thai bệnh lý
- Thai dưới 5 tuần: được nghỉ 10 ngày.
- Thai từ 5 đến dưới 13 tuần: được nghỉ 20 ngày.
- Thai từ 13 đến dưới 22 tuần: được nghỉ 40 ngày.
- Thai từ 22 tuần trở lên: được nghỉ 50 ngày.
Thời gian hưởng chế độ khi sinh con của lao động nữ và lao động nam
- Đối với nữ: được nghỉ 6 tháng, nếu sinh đôi trở lên thì từ con thứ 2 được cộng thêm 1 tháng/ con.
- Đối với nam: được nghỉ từ 5-14 ngày làm việc, tùy trường hợp vợ sinh thường, sinh mổ hoặc sinh đa thai.
Thời gian hưởng chế độ khi thực hiện các biện pháp tránh thai
- Trường hợp đặt vòng: nghỉ 7 ngày.
- Trường hợp triệt sản: nghỉ 15 ngày.
Hướng dẫn cách tính bảo hiểm thai sản
Một trong những thắc mắc phổ biến của người lao động khi tham gia BHXH là cách tính tiền thai sản. Việc hiểu rõ tiền thai sản tính như thế nào sẽ giúp bạn chủ động ước lượng được khoản trợ cấp mình nhận được, từ đó có kế hoạch tài chính hợp lý trong thời gian nghỉ sinh.
Cách tính tiền thai sản đối với lao động nữ
Đối với lao động nữ, quyền lợi được tính dựa trên 2 phần chính: trợ cấp một lần khi sinh con và trợ cấp thai sản trong thời gian nghỉ sinh. Công thức tính tiền thai sản nhận được như sau:
| Tổng tiền thai sản = Trợ cấp một lần + Trợ cấp thai sản trong thời gian nghỉ |
Trong đó:
- Trợ cấp một lần = 2 x Mức tham chiếu x Số con
- Trợ cấp thai sản = 100% x Mức bình quân lương 6 tháng đóng BHXH trước khi nghỉ x Số tháng nghỉ
Ví dụ: Chị A có mức lương bình quân đóng BHXH 6 tháng trước khi sinh là 7.250.000 đồng. Sinh 1 con vào 01/2025, mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng.
- Trợ cấp một lần = 2 x 2.340.000 x 1 = 4.680.000đ
- Trợ cấp thai sản = 7.250.000 x 6 = 43.500.000đ
=> Tổng cộng: 48.180.000đ
Cách tính tiền thai sản với lao động nam
Khác với lao động nữ, chế độ thai sản cho lao động nam được tính theo số ngày nghỉ khi vợ sinh. Ngoài ra, nếu vợ không tham gia BHXH bắt buộc hoặc không đủ điều kiện hưởng thì nam cũng có thể nhận trợ cấp thai sản một lần.
Công thức tính tiền thai sản trong trường hợp này là:
| Tiền hưởng = (Mức bình quân lương 6 tháng / 24 ngày) x Số ngày nghỉ |
Ví dụ:
Anh B có mức bình quân đóng BHXH 6 tháng = 6.000.000 đồng/tháng. Vợ sinh thường, anh được nghỉ 5 ngày.
=> Tiền hưởng = (6.000.000 / 24) x 5 = 1.250.000 đồng.
Hồ sơ và thủ tục hưởng chế độ thai sản BHXH: Các bước thực hiện
Sau khi nắm rõ quyền lợi và cách tính mức hưởng, bước tiếp theo mà người lao động cần quan tâm chính là chuẩn bị hồ sơ và thực hiện thủ tục nhận chế độ thai sản BHXH. Quy trình này không quá phức tạp, tuy nhiên cần đảm bảo đầy đủ giấy tờ và nộp đúng thời hạn để tránh bị gián đoạn quyền lợi.
Bước 1: Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ cần thiết
- Giấy khai sinh, trích lục khai sinh hoặc giấy chứng sinh của con.
- Trường hợp đặc biệt: bổ sung các giấy tờ như giấy ra viện, giấy nghỉ dưỡng thai hoặc biên bản giám định y khoa (nếu có).
Bước 2: Nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản
- Nếu người lao động còn đang đi làm: nộp hồ sơ cho công ty trong vòng 45 ngày kể từ ngày quay trở lại làm việc.
- Nếu người lao động đã nghỉ việc: nộp trực tiếp tại cơ quan BHXH nơi cư trú.
Bước 3: Chờ giải quyết và nhận tiền trợ cấp thai sản
- Thời gian xử lý thường dao động từ 3-6 ngày làm việc.
- Hình thức nhận trợ cấp: qua tài khoản ngân hàng, công ty chi trả, nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc ủy quyền cho người khác.
Giải đáp các thắc mắc thường gặp về chế độ thai sản
Trong quá trình tìm hiểu và làm thủ tục nhận chế độ thai sản, không ít người lao động vẫn còn nhiều thắc mắc xoay quanh điều kiện, quyền lợi hay thời hạn nộp hồ sơ. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp, kèm theo lời giải đáp chi tiết giúp bạn nắm rõ hơn.
Tôi có được hưởng chế độ thai sản nếu chưa đóng đủ BHXH 6 tháng không?
Câu trả lời là không. Trừ trường hợp đặc biệt dưỡng thai theo chỉ định bác sĩ.
Lao động nam có được hưởng chế độ thai sản khi vợ sinh con không?
Theo quy định là có, lao động nam được nghỉ từ 5-14 ngày tùy trường hợp vợ sinh thường, sinh mổ hoặc sinh đôi, sinh ba.
Thời gian nghỉ thai sản có được tính vào thâm niên công tác không?
Thời gian nghỉ thai sản vẫn được tính vào thâm niên công tác đồng thời được tính để đóng BHXH cho lương hưu về sau, tuy nhiên không được tính đóng BHTN.
Mang thai rồi mới đóng bảo hiểm có được hưởng chế độ thai sản không?
Thông thường là không, vì người lao động sẽ khó đảm bảo đủ điều kiện đóng tối thiểu 6 tháng trong vòng 12 tháng trước khi sinh.
Nếu sinh đôi, sinh ba thì thời gian hưởng chế độ thai sản có thay đổi không?
Câu trả lời là có. Người mẹ được nghỉ thêm 1 tháng cho mỗi con từ con thứ hai trở đi. Trợ cấp một lần cũng được tính nhân với số con.
Tôi cần nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản trong thời hạn bao lâu?
Người lao động cần nộp hồ sơ trong vòng 45 ngày kể từ ngày quay lại làm việc.
Trường hợp nào thì người lao động không được hưởng chế độ thai sản?
Người lao động sẽ không được hưởng trong trường hợp chưa đủ điều kiện đóng BHXH theo quy định hoặc gian lận hồ sơ để trục lợi.
Ngoài ra, lao động nam khi vợ sinh con nhưng thời gian nghỉ trùng với kỳ nghỉ phép năm, nghỉ việc riêng hay nghỉ không lương thì cũng không được tính chế độ.
Có thể ủy quyền cho người khác nhận tiền chế độ thai sản không?
Câu trả lời là có. Người lao động hoàn toàn có thể ủy quyền cho người khác nhận thay, miễn là có giấy ủy quyền hợp pháp.
Dịch vụ BHXH từ terra Payroll
Là một phần trong giải pháp tính lương trọn gói của dịch vụ Payroll, dịch vụ bảo hiểm xã hội (BHXH) được thiết kế để giúp doanh nghiệp giảm tải tối đa khối lượng công việc hành chính, đồng thời đảm bảo tính chính xác và tuân thủ pháp luật.
terra Payroll được phát triển bởi Công ty TNHH Vina Payroll Outsourcing (VPO) – công ty con của tập đoàn I-GLOCAL với hơn 20 năm kinh nghiệm tư vấn thuế, kế toán và đầu tư tại Nhật Bản. Nhờ đó, dịch vụ BHXH của terra không chỉ đơn thuần là xử lý thủ tục, mà còn mang đến giải pháp tối ưu và an toàn cho doanh nghiệp.
Kinh nghiệm và lợi thế vượt trội
- Đã hỗ trợ thành công hơn 200 khách hàng xử lý các vấn đề liên quan đến BHXH.
- Hiểu rõ quy trình và tác phong làm việc của cơ quan BHXH tại nhiều tỉnh thành, giúp thủ tục diễn ra nhanh chóng và hạn chế tối đa sai sót.
- Đội ngũ chuyên viên C&B giàu kinh nghiệm, đóng vai trò như một bộ phận nhân sự nội bộ của doanh nghiệp.
Các nghiệp vụ BHXH terra Payroll thực hiện
- Đăng ký, điều chỉnh, chốt sổ BHXH cho người lao động.
- Thực hiện báo tăng, báo giảm lao động tham gia BHXH.
- Lập và nộp báo cáo BHXH định kỳ theo quy định.
- Tư vấn, hướng dẫn và xử lý các tình huống phát sinh liên quan đến BHXH.
Tiện ích đi kèm
- Miễn phí sử dụng hệ thống quản trị nhân sự terra HR System khi đăng ký dịch vụ tính lương trọn gói.
- Tích hợp toàn bộ dữ liệu tính lương và BHXH trên cùng hệ thống, giúp quản lý đồng bộ và minh bạch.
- Đội ngũ terra kiểm tra kỹ lưỡng dữ liệu của dịch vụ tính tiền lương và thực hiện nghĩa vụ BHXH, đảm bảo không xảy ra sai sót ảnh hưởng đến quyền lợi người lao động và uy tín doanh nghiệp.
Với chi phí hợp lý, doanh nghiệp vừa có dịch vụ BHXH chuyên nghiệp, vừa sở hữu hệ thống HRM hiện đại, tối ưu cả thời gian, công sức và chi phí vận hành. terra Payroll tự tin đồng hành cùng doanh nghiệp để mọi thủ tục BHXH trở nên nhanh gọn – chính xác – tuân thủ.
Tổng kết
Chế độ thai sản BHXH 2024 mang lại nhiều quyền lợi thiết thực cho cả lao động nữ và nam. Hiểu rõ cách tính tiền thai sản, điều kiện, thời gian nghỉ và hồ sơ cần chuẩn bị sẽ giúp bạn không bỏ lỡ quyền lợi chính đáng của mình.
