Từ 01/07/2025, đối tượng tham gia BHXH bắt buộc sẽ bao gồm những ai?

Từ ngày 01/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức áp dụng, mang đến nhiều thay đổi quan trọng, trong đó có quy định mới về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Cùng terra tìm hiểu rõ danh sách này để chủ động hơn trong việc tham gia, tránh sai sót trong quá trình đóng và đảm bảo quyền lợi hợp pháp nhé.

Những thay đổi quan trọng về đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 không chỉ điều chỉnh mức đóng và cách tính, mà còn có một thay đổi đáng chú ý là mở rộng phạm vi đối tượng đóng BHXH bắt buộc. Mục tiêu hướng đến bao phủ nhiều nhóm lao động hơn, đảm bảo quyền lợi an sinh cho đông đảo người dân.

Mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc

Từ ngày 01/07/2025, danh sách người phải tham gia BHXH bắt buộc sẽ dài hơn trước. Ngoài các nhóm đã quy định trước đây, Luật mới bổ sung các nhóm đối tượng sau:

• Người làm việc bán thời gian nhưng có lương từ mức tối thiểu trở lên.
• Chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh.
• Người quản lý doanh nghiệp hoặc hợp tác xã không hưởng lương.
• Vợ/chồng cán bộ làm việc tại cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài (không nhận lương nhưng có sinh hoạt phí).
• Dân quân thường trực.

Điều này đồng nghĩa với việc nhiều người vốn “đứng ngoài” hệ thống BHXH trước đây, nay sẽ được bảo vệ và hưởng quyền lợi an sinh lâu dài.

Lộ trình thực hiện theo Luật BHXH sửa đổi

Luật mới sẽ có hiệu lực từ 01/07/2025, tuy nhiên một số nhóm sẽ áp dụng theo lộ trình, cụ thể:

• Chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo phương pháp kê khai: tham gia từ 01/07/2025.
• Chủ hộ kinh doanh khác bắt buộc tham gia từ ngày 01/07/2029.

Doanh nghiệp cần lưu ý gì để tuân thủ?

Doanh nghiệp nên sớm rà soát lại toàn bộ nhân sự để xác định các đối tượng mới thuộc diện đóng BHXH bắt buộc, đồng thời cập nhật chế độ đóng phù hợp. Việc chậm trễ hoặc bỏ sót có thể dẫn đến vi phạm hành chính, thậm chí gây thất thoát quyền lợi cho người lao động.

Lưu ý: Với những trường hợp thuộc nhiều nhóm đối tượng, việc đóng BHXH sẽ dựa trên thứ tự ưu tiên quy định tại Điều 2 của Luật BHXH 2024 và Nghị định 158/2025/NĐ-CP.

Tác động của việc mở rộng đối tượng bắt buộc tham gia BHXH

Việc mở rộng đối tượng không chỉ tăng khả năng tiếp cận quyền lợi như lương hưu, trợ cấp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động,… mà còn tạo sự công bằng và minh bạch hơn trong hệ thống BHXH. Đây cũng là bước tiến để đảm bảo mọi người lao động đều có “tấm lưới an sinh” vững chắc, bất kể hình thức làm việc.

Các nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo Luật BHXH mới nhất

Theo Luật BHXH 2024, danh sách các đối tượng bắt buộc tham gia BHXH được quy định rõ ràng, chia thành từng nhóm cụ thể.

Đối tượng tham gia BHXH bắt buộc là người lao động Việt Nam

Đối tượng tham gia BHXH bắt buộc trong trường hợp này là:

• Người lao động làm việc theo hợp đồng (không xác định, xác định thời hạn từ 1 tháng trở lên hoặc dưới tên gọi khác nhưng có thù lao và chịu sự quản lý).
• Cán bộ, công chức, viên chức.
• Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm trong tổ chức cơ yếu.
• Quân nhân, sĩ quan, hạ sĩ quan, công an chuyên nghiệp, người làm công tác cơ yếu hưởng lương theo chế độ quân nhân.
• Hạ sĩ quan, binh sĩ, chiến sĩ nghĩa vụ công an, học viên quân đội/CAND/cơ yếu (hưởng sinh hoạt phí).
• Dân quân thường trực được hưởng sinh hoạt phí.
• Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (trừ trường hợp điều ước quốc tế có quy định khác).
• Vợ/chồng không hưởng lương ngân sách nhưng đi công tác nhiệm kỳ tại cơ quan đại diện VN ở nước ngoài và nhận sinh hoạt phí.
• Người giữ chức danh quản lý, điều hành (có hoặc không hưởng lương) như giám đốc, thành viên HĐQT, kiểm soát viên, đại diện phần vốn DN/HTX.
• Người hoạt động không chuyên trách tại địa phương (cấp xã, thôn, tổ dân phố).
• Người làm việc không trọn thời gian nhưng có lương bằng hoặc trên mức lương tối thiểu làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc.
• Chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh (theo điều kiện đã nêu).

Tổng cộng gồm khoảng 12-13 nhóm đối tượng, mở rộng và làm rõ hơn so với Luật BHXH 2014.

Đối tượng tham gia BHXH bắt buộc là người sử dụng lao động

Đối tượng bắt buộc tham gia BHXH ở trường hợp này bao gồm:

• Các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập.
• Cơ quan/đơn vị/doanh nghiệp thuộc lực lượng Quân đội Nhân dân, Công an Nhân dân và tổ chức cơ yếu.
• Các tổ chức chính trị, chính trị-xã hội, xã hội-nghề nghiệp, tổ chức xã hội khác.
• Cơ quan, tổ chức quốc tế và tổ chức nước ngoài hoạt động tại Việt Nam.
• Doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp HTX, tổ hợp tác, hộ kinh doanh, các tổ chức và cá nhân có thuê mướn, sử dụng lao động theo hợp đồng lao động.

Đối tượng tham gia BHXH bắt buộc là người lao động nước ngoài

Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam phải tham gia BHXH bắt buộc nếu ký hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên, ngoại trừ:

• Những người chuyển sang làm việc nội bộ cùng tổ chức (điều chuyển nội bộ).
• Người tại thời điểm ký hợp đồng đã đạt tuổi nghỉ hưu theo Bộ luật Lao động.
• Trường hợp điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có quy định khác thì áp dụng theo điều ước đó.

Các nhóm đối tượng không bắt buộc tham gia BHXH

• Người lao động thử việc có thể thuộc nhóm đối tượng không bắt buộc tham gia BHXH
• Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hoặc trợ cấp hàng tháng (như trợ cấp mất sức lao động hoặc trợ cấp theo các quyết định hành chính trước đây).
• Người lao động thử việc hoặc làm việc theo hợp đồng có thời hạn thử việc ngắn hạn nếu lương thấp hơn mức tối thiểu để đóng BHXH – những trường hợp này không thuộc diện bắt buộc.

So sánh đối tượng tham gia BHXH bắt buộc giữa luật cũ và luật mới

Xem thêm: Từ 01/07/2025, đóng bảo hiểm xã hội bao nhiêu năm thì được hưởng lương hưu?

Câu hỏi thường gặp về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc

Từ 01/07/2025, quy định mới về BHXH bắt buộc sẽ chính thức áp dụng. Đây là bước thay đổi lớn, khiến không ít cá nhân và doanh nghiệp băn khoăn: “Liệu mình có thuộc diện phải tham gia ngay hay chưa?”. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp giúp nhanh chóng xác định bản thân thuộc nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc nào, tránh bỏ sót quyền lợi hoặc vi phạm quy định.

Hộ kinh doanh cá thể có phải đóng BHXH bắt buộc không?

Hộ kinh doanh cá thể có thể phải đóng BHXH bắt buộc. Trường hợp hộ kinh doanh đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo phương pháp kê khai thì sẽ thuộc đối tượng bắt buộc tham gia BHXH từ 01/07/2025. Các hộ kinh doanh còn lại sẽ áp dụng từ ngày 01/07/2029.

Lao động thử việc có phải đóng BHXH bắt buộc không?

Trường hợp người lao động đang thử việc và có mức lương thấp hơn mức tối thiểu đóng BHXH thì chưa bắt buộc tham gia. Tuy nhiên, khi nội dung thử việc đã được thỏa thuận và đề cập trong hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên, người lao động bắt buộc phải tham gia BHXH từ thời điểm hợp đồng bắt đầu.

Người lao động làm việc theo hợp đồng dưới 01 tháng có phải tham gia BHXH bắt buộc không?

Câu trả lời là không. Luật mới chỉ yêu cầu đóng BHXH với hợp đồng từ đủ 01 tháng trở lên, hoặc khi người lao động hưởng lương và chịu sự quản lý, điều hành trực tiếp của doanh nghiệp.

Đối tượng không thuộc diện đóng BHXH bắt buộc, khi nào được chuyển sang BHXH tự nguyện?

Những người không còn thuộc diện đóng bắt buộc và thời gian đóng còn thiếu trên 6 tháng để hưởng lương hưu có thể tham gia BHXH tự nguyện. Mức đóng là 22% thu nhập làm căn cứ đóng, với nhiều hình thức linh hoạt như đóng theo tháng, theo quý, mỗi 6 tháng, mỗi 12 tháng hoặc một lần cho nhiều năm về sau.

Các chế độ BHXH bắt buộc gồm những gì?

Theo Luật BHXH 2024, chế độ BHXH bắt buộc bao gồm:

• Ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất.
• Bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (theo Luật ATVSLĐ 2015).

Trong công ty có nhân viên đang làm 2 nơi và đang tham gia BHXH của công ty khác thì doanh nghiệp có cần đóng BHXH cho nhân viên đó không?

Dù người lao động đã tham gia BHXH ở nơi khác, doanh nghiệp vẫn phải đóng BHXH cho họ theo hợp đồng lao động đã ký, bởi Luật yêu cầu đóng trên thực tế số lao động đang làm việc, không loại trừ trường hợp này.

Dịch vụ bảo hiểm xã hội từ terra Payroll

Là một phần trong giải pháp tính lương trọn gói của dịch vụ Payroll, dịch vụ bảo hiểm xã hội (BHXH) được thiết kế để giúp doanh nghiệp giảm tải tối đa khối lượng công việc hành chính, đồng thời đảm bảo tính chính xác và tuân thủ pháp luật.

terra Payroll được phát triển bởi Công ty TNHH Vina Payroll Outsourcing (VPO) – công ty con của tập đoàn I-GLOCAL với hơn 20 năm kinh nghiệm tư vấn thuế, kế toán và đầu tư tại Nhật Bản. Nhờ đó, dịch vụ BHXH của terra không chỉ đơn thuần là xử lý thủ tục, mà còn mang đến giải pháp tối ưu và an toàn cho doanh nghiệp.

Kinh nghiệm và lợi thế vượt trội

• Đã hỗ trợ thành công hơn 200 khách hàng xử lý các vấn đề liên quan đến BHXH.
• Hiểu rõ quy trình và tác phong làm việc của cơ quan BHXH tại nhiều tỉnh thành, giúp thủ tục diễn ra nhanh chóng và hạn chế tối đa sai sót.
• Đội ngũ chuyên viên C&B giàu kinh nghiệm, đóng vai trò như một bộ phận nhân sự nội bộ của doanh nghiệp.

Các nghiệp vụ BHXH terra Payroll thực hiện

• Đăng ký, điều chỉnh, chốt sổ BHXH cho người lao động.
• Thực hiện báo tăng, báo giảm lao động tham gia BHXH.
• Lập và nộp báo cáo BHXH định kỳ theo quy định.
• Tư vấn, hướng dẫn và xử lý các tình huống phát sinh liên quan đến BHXH.

Tiện ích đi kèm

• Miễn phí sử dụng hệ thống quản trị nhân sự terra HR System khi đăng ký dịch vụ tính lương trọn gói.
• Tích hợp toàn bộ dữ liệu tính lương và BHXH trên cùng hệ thống, giúp quản lý đồng bộ và minh bạch.
• Đội ngũ terra kiểm tra kỹ lưỡng dữ liệu của dịch vụ tính tiền lương và thực hiện nghĩa vụ BHXH, đảm bảo không xảy ra sai sót ảnh hưởng đến quyền lợi người lao động và uy tín doanh nghiệp.

Với chi phí hợp lý, doanh nghiệp vừa có dịch vụ BHXH chuyên nghiệp, vừa sở hữu hệ thống HRM hiện đại, tối ưu cả thời gian, công sức và chi phí vận hành. terra Payroll tự tin đồng hành cùng doanh nghiệp để mọi thủ tục BHXH trở nên nhanh gọn – chính xác – tuân thủ.

Tổng kết

Tóm lại, từ ngày 01/7/2025, Luật BHXH 2024 chính thức có hiệu lực với nhiều mở rộng quan trọng về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Việc này không chỉ đảm bảo các quyền lợi thiết yếu cho một lượng lớn lao động mới, mà còn giúp hệ thống BHXH trở nên công bằng và hiện đại hơn. Doanh nghiệp và người lao động cần lưu ý lộ trình áp dụng, nhóm đối tượng, và những thay đổi về trách nhiệm đóng để tuân thủ đúng quy định pháp luật.