Hiện nay, nhiều doanh nghiệp áp dụng hình thức trả lương khoán để tăng năng suất và tiết kiệm chi phí. Bài viết này terra sẽ cung cấp thông tin về lương khoán là gì, quy chế khoán lương, các hình thức áp dụng cùng những vấn đề liên quan đến hợp đồng, BHXH và thuế TNCN.
Lương khoán là gì?
Theo khoản 1, Điều 96 Bộ luật Lao động 2019, có hiệu lực từ ngày 01/01/2021, lương khoán là hình thức người sử dụng lao động trả lương cho người lao động dựa trên khối lượng, chất lượng và thời gian hoàn thành công việc.
Vậy bản chất của mức lương khoán là gì? Đó là sự công bằng, minh bạch, phản ánh chính xác năng suất lao động.
Nói cách khác, theo quy định về lương khoán, đây là hình thức mà thu nhập của người lao động phụ thuộc trực tiếp vào mức độ hoàn thành công việc đã cam kết. Nếu hoàn thành đúng tiến độ và đủ khối lượng, người lao động sẽ được hưởng mức lương khoán tối đa theo thỏa thuận trong hợp đồng.
Xem thêm: Lương cứng là gì? Lương KPI là gì? Lương cứng và lương KPI khác nhau thế nào?
Cách tính lương khoán cho người lao động
Theo khoản 1 Điều 54 Nghị định 145/2020/NĐ-CP, việc tính lương khoán được thỏa thuận trong hợp đồng, tùy thuộc vào đặc thù công việc. Công thức chung:
| Tiền lương khoán = Mức lương khoán x Tỷ lệ % hoàn thành công việc |
Ví dụ thực tế:
Một công nhân nhận khoán sản xuất 10.000 hộp khẩu trang/tháng, mức lương khoán 6 triệu đồng. Nếu trong tháng chỉ hoàn thành 5.000 hộp (tức 50%), tiền lương thực nhận sẽ là:
6.000.000 x 50% = 3.000.000 đồng.
Hình thức trả lương khoán cho người lao động
Ngoài nắm rõ khái niệm trả lương khoán là gì, doanh nghiệp cũng cần hiểu thêm những hình thức trả lương khoán. Hiện nay có nhiều hình thức tùy theo đặc thù công việc:
- Khoán theo sản phẩm: Lương được tính dựa trên số lượng sản phẩm hoặc khối lượng công việc đã hoàn thành.
- Khoán theo công việc/ dự án: Người lao động nhận thù lao sau khi hoàn tất toàn bộ công việc theo hợp đồng, không phụ thuộc vào thời gian làm việc.
- Khoán theo nhóm/ tập thể: Doanh nghiệp giao nhiệm vụ cho cả đội nhóm, kết quả sẽ được phân chia đều hoặc theo tỷ lệ thỏa thuận.
Hình thức trả lương khoán thường phù hợp với công việc có tính chất dự án, sản xuất theo đơn hàng hoặc lao động thời vụ.
Xem thêm: Lương 3P là gì?
Nhận lương khoán có phải đóng BHXH không?
Theo quy định hiện hành, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH chỉ bao gồm mức lương, phụ cấp và các khoản bổ sung khác được ghi rõ trong hợp đồng lao động.
- Trường hợp 1: Nếu lương khoán được chi trả thông qua hợp đồng lao động, người lao động vẫn phải tham gia đóng BHXH.
- Trường hợp 2: Nếu công việc được thực hiện theo hợp đồng giao khoán dân sự, không hình thành quan hệ lao động, do đó không phát sinh nghĩa vụ đóng BHXH.
Hợp đồng giao khoán là gì?
Hợp đồng giao khoán sẽ được xem là một giao dịch dân sự và chịu sự điều chỉnh của pháp luật dân sự. Theo đó, bên nhận khoán có trách nhiệm hoàn thành công việc theo yêu cầu của bên giao khoán và bàn giao kết quả sau khi hoàn tất. Bên giao khoán tiếp nhận kết quả và thanh toán thù lao theo thỏa thuận.
Có hai loại hợp đồng giao khoán phổ biến:
- Hợp đồng giao khoán toàn bộ: Bên giao khoán chi trả toàn bộ chi phí, bao gồm cả chi phí vật chất và công lao động cần thiết để hoàn thành công việc. Trong khoản tiền này có cả chi phí, công sức lao động và lợi nhuận của bên nhận khoán.
- Hợp đồng giao khoán từng phần: Bên nhận khoán phải tự chuẩn bị công cụ lao động, còn bên giao khoán sẽ thanh toán chi phí khấu hao công cụ cùng tiền công lao động.
Trên thực tế, nhiều người thường nhầm lẫn giữa hợp đồng giao khoán và hợp đồng lao động. Tuy nhiên, hai loại hợp đồng này có sự khác biệt rõ rệt:
- Với hợp đồng lao động, người lao động chỉ cần sử dụng sức lao động để hoàn thành công việc theo yêu cầu của doanh nghiệp và nhận tiền lương.
- Với hợp đồng giao khoán, người nhận khoán phải bỏ ra một phần hoặc toàn bộ vật chất cùng sức lao động để hoàn tất công việc trong thời gian xác định và nhận tiền công tương ứng.
Ngoài ra, hợp đồng lao động thường áp dụng cho công việc ổn định, lâu dài và có thể gia hạn khi hết hạn. Trong khi đó, hợp đồng giao khoán mang tính chất thời vụ, ngắn hạn và không duy trì tính ổn định.
Lương khoán có phải chịu thuế TNCN không?
Bên cạnh hiểu được trả lương theo khoán là gì, doanh nghiệp cũng cần hiểu cách chi trả lương khoán. Trường hợp lương khoán được chi trả thông qua hợp đồng lao động, khoản thu nhập này sẽ được tính chung vào tiền lương và chịu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) theo quy định như thông thường.
Ngược lại, nếu lương khoán được thanh toán theo hợp đồng giao khoán, bên chi trả có trách nhiệm khấu trừ 10% thuế TNCN trước khi trả cho người lao động, áp dụng khi mức thu nhập từ 2 triệu đồng/ lần trở lên.
Xem thêm: Cách tính lương gross sang net theo quy định hiện hành.
Câu hỏi thường gặp
Như vậy, có thể thấy quy chế trả lương khoán mang nhiều đặc điểm riêng biệt, khác với lương theo thời gian hay lương sản phẩm. Để giúp người lao động và doanh nghiệp hiểu rõ hơn trong quá trình áp dụng, dưới đây là một số câu hỏi thường gặp liên quan đến lương khoán.
Lương khoán khác gì so với lương sản phẩm?
- Lương khoán: Được tính theo khối lượng công việc đã giao, có thể bao gồm nhiều đầu việc khác nhau.
- Lương sản phẩm: Được tính trực tiếp dựa trên số lượng sản phẩm hoàn thành.
Nếu công việc khoán chưa hoàn thành đúng tiến độ thì lương được tính thế nào?
Trong trường hợp công việc khoán chưa hoàn thành đúng tiến độ, tiền lương thường được trả theo tỷ lệ % khối lượng công việc đã hoàn thành. Tuy nhiên, nếu trong hợp đồng có quy định về phạt hoặc bồi thường thì sẽ áp dụng theo thỏa thuận đó.
Ngành nghề nào áp dụng lương khoán phổ biến nhất?
Quy chế lương khoán phổ biến trong các ngành như xây dựng, sản xuất theo đơn hàng, gia công, dịch vụ thời vụ như tổ chức sự kiện, vệ sinh công nghiệp, thu hoạch nông sản,…
Lương khoán có phải đóng BHXH không?
Có, người lao động làm việc theo hình thức lương khoán ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên sẽ có trách nhiệm đóng BHXH.
Kỳ hạn trả lương khoán là khi nào?
Kỳ hạn trả lương khoán do người lao động và người sử dụng lao động tự thỏa thuận, ghi rõ trong hợp đồng giao khoán. Thông thường, kỳ hạn trả lương có thể là 1 lần/tháng hoặc 1 lần/15 ngày.
Dịch vụ tính lương terra Payroll
terra Payroll được phát triển bởi Công ty Vina Payroll Outsourcing – thành viên tập đoàn I-GLOCAL Nhật Bản, mang đến giải pháp dịch vụ Payroll theo mô hình BPaaS, ứng dụng công nghệ hiện đại để tự động hóa và tối ưu toàn diện quy trình nhân sự.
Với chứng nhận ISO/IEC 27001:2022 về an toàn thông tin, dịch vụ tính lương của terra cam kết chính xác, minh bạch, tuân thủ pháp luật và tiết kiệm thời gian cho doanh nghiệp.
- Phần mềm tính lương trọn gói: Tự động hóa từ chấm công, tính lương, tạo báo cáo tùy chỉnh đến chi hộ lương qua tài khoản ký quỹ, phù hợp cho nhân viên tại Việt Nam.
- Quản lý BHXH & thuế TNCN: Đảm bảo xử lý đầy đủ các khoản BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ, báo cáo và nộp thuế đúng hạn, hỗ trợ quyết toán cuối năm.
- Tích hợp miễn phí phần mềm: Nền tảng quản trị nhân sự trên đám mây, tích hợp chấm công GPS, nhận diện khuôn mặt, quản lý hồ sơ và theo dõi KPI với chi phí cố định.
- Dịch vụ bổ sung: Báo cáo lao động định kỳ (tháng 6, 12), quyết toán thuế TNCN và tư vấn pháp lý, giúp doanh nghiệp hạn chế rủi ro.
- Lợi ích vượt trội: Linh hoạt theo số lượng nhân viên, tiết kiệm chi phí, đảm bảo bảo mật, chính xác và tuân thủ chặt chẽ quy định.
Nếu doanh nghiệp đang tìm giải pháp dịch vụ tính tiền lương chuyên nghiệp, hãy liên hệ terra qua hotline 028 7102 0608 để được tư vấn chi tiết và nhận báo giá phù hợp. Đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm của terra sẽ đồng hành cùng bạn, giúp tối ưu hiệu quả và chi phí.
Tổng kết
Hình thức lương khoán mang lại sự linh hoạt, đặc biệt phù hợp với công việc dự án, thời vụ hoặc sản xuất theo đơn hàng. Doanh nghiệp và người lao động cần thỏa thuận rõ trong hợp đồng, đồng thời lưu ý quy định về BHXH và thuế TNCN để đảm bảo quyền lợi và hiệu quả tối ưu.
