HRM là gì và vì sao mỗi doanh nghiệp cần chiến lược quản trị nguồn nhân lực bài bản? Bài viết này, terra dành cho lãnh đạo, HR và chuyên gia nhân sự muốn hiểu hrm là gì, nắm quy trình thiết kế chiến lược, áp dụng công cụ hiện đại và đo lường hiệu quả để tối ưu nhân lực và gia tăng giá trị tổ chức. Việc hiểu rõ HRM là gì sẽ giúp doanh nghiệp tạo lợi thế cạnh tranh dài hạn.
Tổng quan về khái niệm HRM là gì?
Để hiểu rõ về quản trị nhân sự, doanh nghiệp cần hiểu rõ HRM là gì và bản chất của nó trong hoạt động quản trị hiện đại. HRM không chỉ đơn thuần là quản lý hành chính nhân sự, mà còn bao gồm các hoạt động điều phối, phát triển và tối ưu nguồn lực con người.
HRM là gì? HRM là viết tắt của từ gì?
HRM là gì? HRM là viết tắt của Human Resource Management, có nghĩa là Quản trị nguồn nhân lực. Đây là hoạt động điều phối, phân bổ và phát triển con người trong tổ chức để đạt các mục tiêu kinh doanh.
Hoạt động HRM trải dài từ tuyển dụng, onboarding (hội nhập nhân sự mới), đào tạo, đánh giá hiệu suất, quản lý lương thưởng, phúc lợi đến xây dựng chính sách và duy trì văn hóa doanh nghiệp. Mục tiêu cuối cùng là của HRM là gì? Đó là đảm bảo đúng người, đúng việc, đúng thời điểm” và thúc đẩy năng lực tổ chức.
Nhiều người thường đặt câu hỏi: HR là gì, HRIS là gì, và HR có giống với HRM không? Thực tế, HR chỉ đơn thuần là phòng ban nhân sự, trong khi HRM là hệ thống quản trị nguồn nhân lực toàn diện. Bên cạnh đó, HRIS được hiểu là hệ thống thông tin nhân sự, giúp doanh nghiệp lưu trữ và xử lý dữ liệu hiệu quả.
Strategic HRM là gì?
Strategic HRM nghĩa là gì, đó chiến lược quản trị nguồn nhân lực. Đây là phương pháp quản lý nhân sự coi con người là nguồn lực chiến lược, gắn kết mục tiêu nhân sự với mục tiêu kinh doanh tổng thể để tạo ra lợi thế cạnh tranh.
Khác với HRM hành chính, Strategic HRM tham gia hoạch định chiến lược: xác định năng lực cần có trong tương lai, thiết kế lộ trình phát triển nhân lực, và đo lường tác động của chương trình nhân sự lên kết quả kinh doanh. Nó chuyển HR (bộ phận nhân sự) sang vai trò “đối tác chiến lược”.
Mục tiêu của HRM là gì?
Mục tiêu bao trùm của HRM là đảm bảo doanh nghiệp có đúng người, đúng việc, đúng thời điểm và thúc đẩy họ làm việc hiệu quả nhất. Cụ thể, HRM hướng đến các mục tiêu sau:
- Tuyển dụng và duy trì nguồn nhân lực chất lượng: đảm bảo tuyển nhân sự đúng năng lực, giảm thời gian tuyển dụng và tỉ lệ nghỉ việc.
- Phát triển và quản lý hiệu suất: thiết lập KPI (Key Performance Indicator), đánh giá đóng góp, phát triển năng lực để tăng hiệu suất cá nhân và tổ chức.
- Xây dựng môi trường làm việc tích cực: nuôi dưỡng văn hóa, minh bạch chính sách, tạo sự gắn kết.
- Thúc đẩy chương trình đào tạo và phát triển: cung cấp lộ trình nghề nghiệp, chương trình L&D để giữ chân nhân tài.
Như vậy, hiểu đúng HRM là gì giúp doanh nghiệp đặt trọng tâm vào con người – yếu tố quyết định thành công bền vững.
Các số thuật ngữ liên quan tới HRM
Bên cạnh HRM, có một số thuật ngữ quan trọng mà nhà quản lý cần nắm để hiểu hệ sinh thái quản trị nhân lực.
- Vốn nhân lực (Human Capital): tổng hợp kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm của lực lượng lao động, là tài sản vô hình của doanh nghiệp.
- Quản lý nhân tài (Talent Management): chuỗi hoạt động thu hút, phát triển và giữ chân nhân viên có năng lực cao.
- L&D (Learning & Development): hoạt động đào tạo và phát triển năng lực liên tục.
- eNPS (Employee Net Promoter Score): chỉ số đo mức độ gắn kết, phản ánh khả năng nhân viên giới thiệu nơi làm việc cho người khác.
Vai trò của hệ thống HRM trong doanh nghiệp?
Vai trò của HRM là gì? Hệ thống HRM là cầu nối chiến lược giữa tiềm năng của nhân viên và mục tiêu của doanh nghiệp, đảm bảo nguồn nhân lực đóng góp tối đa vào sự thành công chung.
- Vai trò chiến lược: HRM tham gia hoạch định mục tiêu nhân lực phù hợp với chiến lược kinh doanh, dự báo nhu cầu nhân sự theo kịch bản tăng trưởng.
- Vai trò kiến tạo: HRM thiết kế văn hóa, quy chuẩn hành vi và trải nghiệm nhân viên, nền tảng cho thương hiệu tuyển dụng. Đây cũng là góc nhìn sâu sắc khi xem xét HRM là gì trong bối cảnh doanh nghiệp hiện đại, nơi văn hóa trở thành sức mạnh cạnh tranh.
- Vai trò động viên: Chính sách lương thưởng, phúc lợi và phát triển nghề nghiệp giúp khuyến khích hiệu suất và giữ chân nhân lực cốt lõi.
- Vai trò quản trị: Điều phối các quy trình hành chính (hợp đồng, chấm công, tính lương, tuân thủ pháp luật) để tổ chức vận hành trơn tru.
Cấu trúc của hệ thống HRM
Để hiểu sâu hơn HRM là gì, ta có thể nhìn vào cấu trúc của hệ thống HRM gồm 5 mảng hoạt động cốt lõi phối hợp chặt chẽ, phối hợp chặt chẽ với nhau để quản lý vòng đời của một nhân viên trong tổ chức.
Quản lý tổ chức (Organization)
Quản lý tổ chức là hoạt động thiết kế và điều chỉnh khung tổ chức để đảm bảo cấu trúc, vai trò và luồng công việc phù hợp với chiến lược doanh nghiệp.
- Thiết kế tổ chức: vẽ sơ đồ chức năng, phân ranh giới trách nhiệm, xác định ma trận báo cáo nhằm tối ưu luồng quyết định và giảm chồng chéo.
- Phát triển tổ chức (OD): thực hiện đánh giá năng lực tổ chức, chương trình change management, dự án chuyển đổi cấu trúc khi mở rộng hoặc tái cấu trúc.
- Thiết kế công việc: soạn mô tả công việc chuẩn (JD), xác lập tiêu chuẩn năng lực và KPI cho từng vị trí để dễ tuyển chọn và đánh giá.
- Quản trị kiến thức: xây dựng kho tri thức, quy trình chia sẻ thực hành để nâng cao năng lực tổ chức.
Quản lý nguồn nhân lực (People resourcing)
Quản lý nguồn nhân lực HRM là gì. Đó là việc đảm bảo tổ chức có số lượng và chất lượng nhân lực phù hợp, đúng thời điểm.
- Lập kế hoạch nhân lực: mô phỏng nhu cầu theo kịch bản tăng trưởng, xác định nguồn tuyển nội bộ/ngoại bộ.
- Tuyển dụng và tuyển chọn: thiết kế kênh, bài kiểm tra chuyên môn, quy trình phỏng vấn có thang điểm để giảm định kiến.
- Quản lý nhân tài: phát hiện tiềm năng của nhân sự, lộ trình thăng tiến và kế hoạch kế nhiệm (succession planning).
- Phúc lợi và gắn kết: xây dựng gói phúc lợi cạnh tranh, chương trình gắn kết để giảm churn.
Đào tạo & phát triển (Learning & Development)
L&D là hệ thống tạo và nuôi dưỡng năng lực phục vụ chiến lược, từ kỹ năng chuyên môn đến năng lực lãnh đạo.
- Học tập trong tổ chức: chia sẻ dự án thực tế, định hướng và cố vấn công việc.
- Học tập cá nhân, nhóm: xây dựng khung năng lực, lộ trình kỹ năng theo vị trí, theo kỹ năng cốt lõi.
- Phát triển quản lý: chương trình đào tạo quản lý cấp trung, mentoring và chương trình phát triển lãnh đạo lâu dài.
- Đo lường hiệu quả: ứng dụng mô hình Kirkpatrick/70:20:10 để liên kết đào tạo với thay đổi hành vi và kết quả kinh doanh.
Quản lý lương thưởng (Reward Management)
Quản lý lương thưởng (Reward Management) giúp tối ưu hóa cơ chế đền bù để vừa thu hút vừa giữ chân nhân lực, đồng thời đảm bảo tính công bằng nội bộ.
- Đánh giá giá trị công việc: nhằm xác định mức độ quan trọng của từng vị trí, từ đó hình thành ngạch công việc (job band) và khung lương minh bạch.
- Quản lý lương cơ bản: thiết lập bảng lương, lộ trình tăng lương theo hiệu suất và thị trường.
- Quản lý hiệu suất: liên kết hệ thống KPI để xác định mức thưởng, từ đó đảm bảo cơ chế hay lương theo thành tích (merit pay) và hoa hồng được áp dụng công bằng.
- Kế hoạch khen thưởng, phúc lợi: thiết kế gói thưởng ngắn/hạn dài và chính sách công nhận thường xuyên.
Quản lý quan hệ lao động (Employee relations)
Quản lý quan hệ lao động (Employee relations) duy trì môi trường làm việc ổn định, xử lý xung đột và bảo vệ quyền lợi cả người lao động lẫn doanh nghiệp.
- Kênh giao tiếp nội bộ: Xây dựng kênh giao tiếp và tiếng nói cho nhân viên thông qua diễn đàn nội bộ, các buổi họp toàn công ty và khảo sát nhanh định kỳ để nắm bắt tâm tư, kỳ vọng của đội ngũ.
- Thỏa thuận điều kiện làm việc: Soạn nội quy, hợp đồng mẫu, thỏa ước lao động tập thể và cập nhật theo luật.
- Giải quyết tranh chấp: Quy trình khiếu nại, điều tra nội bộ, hòa giải và xử lý kỷ luật dựa trên bằng chứng.
- Theo dõi tuân thủ: đảm bảo chấp hành luật lao động, giờ công, nghỉ phép, an toàn lao động và quy định bảo mật.
Quy trình xây dựng một chiến lược quản trị nguồn nhân lực
Để xây dựng một chiến lược HRM hiệu quả và thực tiễn, doanh nghiệp có thể tuân theo quy trình 6 bước sau:
Xác định mục tiêu của doanh nghiệp
Đây là bước nền tảng trong quy trình xây dựng chiến lược nhân sự. Một chiến lược HRM hiệu quả phải xuất phát từ chiến lược kinh doanh tổng thể, bởi nhân sự chỉ thực sự phát huy khi gắn liền với định hướng phát triển của tổ chức.
Để thực hiện, doanh nghiệp cần:
- Xác định mục tiêu dài hạn: tăng trưởng doanh thu, mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh.
- Xác định mục tiêu ngắn hạn (tuyển đủ nhân sự, cải thiện năng suất, tối ưu chi phí).
Gợi ý: Công cụ phân tích SWOT có thể được áp dụng để nhìn nhận cả điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức, từ đó định hình rõ vai trò của nguồn nhân lực trong việc hiện thực hóa mục tiêu.
Đánh giá năng lực của nhân sự
Đây là bước phân tích nguồn lực nội bộ, nhằm xác định “doanh nghiệp đang có gì?”.
Doanh nghiệp cần:
- Đánh giá kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm của nhân viên.
- Xem xét hiệu suất làm việc thực tế qua KPI, kết quả dự án.
- Đo lường mức độ gắn kết, tinh thần làm việc, khả năng hợp tác.
Gợi ý: doanh nghiệp có thể sử dụng khung năng lực (Competency Framework), đánh giá 360 độ, hệ thống quản trị hiệu suất (PMS).
Dựa vào mục tiêu doanh nghiệp để phân tích năng lực nhân sự
Đây là bước phân tích khoảng trống (Gap Analysis), trả lời câu hỏi: “Doanh nghiệp đang thiếu gì?”.
Doanh nghiệp cần:
- So sánh năng lực hiện tại (bước đánh giá nhân sự) với yêu cầu từ mục tiêu kinh doanh.
- Xác định rõ những kỹ năng, vị trí, nguồn lực chưa đáp ứng.
- Phân loại khoảng trống: ngắn hạn (cần bổ sung ngay), dài hạn (cần đào tạo và phát triển).
Ước tính được nhu cầu nhân sự trong tương lai
Dựa trên khoảng trống đã nhận diện, doanh nghiệp cần đưa ra mục tiêu nhân sự cụ thể.
Doanh nghiệp nên:
- Xác định nhu cầu về số lượng nhân sự (tuyển mới, thay thế, dự phòng).
- Xác định nhu cầu về chất lượng (năng lực, kỹ năng, vị trí trọng yếu).
- Đặt mục tiêu theo tiêu chí SMART (cụ thể, đo lường được, khả thi, thực tế, có thời hạn).
Ví dụ: tuyển 20 kỹ sư công nghệ trong 12 tháng; tổ chức đào tạo kỹ năng lãnh đạo cho 30 quản lý cấp trung.
Triển khai chiến lược quản trị nguồn nhân lực
Bước này là chuyển hóa chiến lược thành hành động. Kế hoạch càng chi tiết thì khả năng thực thi thành công càng cao
Doanh nghiệp cần:
- Xác định rõ ai làm gì, khi nào hoàn thành.
- Xây dựng ngân sách cho tuyển dụng, đào tạo, phúc lợi, truyền thông nội bộ.
- Đảm bảo nguồn lực, công cụ hỗ trợ, quy trình phối hợp giữa các phòng ban.
Đánh giá và hoàn thiện
Chiến lược nhân sự là một vòng lặp liên tục, cần theo dõi và điều chỉnh kịp thời. Đây là bước đảm bảo chiến lược nhân sự luôn sống động, thích ứng và hiệu quả. Doanh nghiệp cần:
- Theo dõi kết quả bằng các chỉ số KPI, OKR hoặc khảo sát nhân viên.
- Thu thập phản hồi từ quản lý và nhân viên để đánh giá mức độ phù hợp.
- Điều chỉnh chính sách, quy trình hoặc mục tiêu khi có biến động từ thị trường hoặc chiến lược kinh doanh.
Xu hướng HRM hiện nay
Khi hiểu rõ HRM là gì và vai trò của nó, doanh nghiệp sẽ dễ dàng nắm bắt các xu hướng HRM hiện nay để thích ứng với thay đổi. Xu hướng hiện nay không chỉ tập trung vào hiệu quả công việc mà còn chú trọng đến trải nghiệm, sức khỏe và sự phát triển nhân sự. Dưới đây là những xu hướng HRM nổi bật.
- HRM dựa trên dữ liệu: Quyết định nhân sự không còn dựa vào cảm tính mà dựa trên phân tích số liệu, từ đó tối ưu tuyển dụng, đào tạo và giữ chân nhân tài.
- Trải nghiệm nhân viên: Doanh nghiệp coi nhân viên là “khách hàng nội bộ”, tập trung cải thiện hành trình làm việc để tăng gắn kết và hiệu suất.
- Ứng dụng phần mềm, AI và tự động hóa: Các công nghệ mới như phần mềm nhân sự và trí tuệ nhân tạo (AI) giúp giảm bớt thủ tục hành chính, nâng cao độ chính xác và tiết kiệm nguồn lực cho phòng nhân sự.
- Mô hình làm việc linh hoạt: Xu hướng kết hợp làm việc tại văn phòng và từ xa giúp đáp ứng nhu cầu đa dạng, đồng thời mở rộng khả năng thu hút nhân tài toàn cầu.
- Chăm lo sức khỏe toàn diện: Doanh nghiệp ngày càng quan tâm đến cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của nhân viên, xem đây là nền tảng cho sự bền vững dài hạn.
Các tiêu chí lựa chọn phần mềm HRM
Các tiêu chí lựa chọn phần mềm HRM là gì? Khi lựa chọn phần mềm HRM, doanh nghiệp nên cân nhắc trên nhiều khía cạnh để đảm bảo phù hợp với mục tiêu quản trị nhân sự và sự phát triển lâu dài. Dưới đây là những tiêu chí quan trọng:
- Tính năng toàn diện: Một phần mềm HRM hiệu quả cần bao quát đầy đủ các nghiệp vụ nhân sự cốt lõi, từ tuyển dụng, chấm công – tính lương đến đào tạo và đánh giá hiệu suất. Việc tích hợp đồng bộ giúp doanh nghiệp tránh phân mảnh dữ liệu và tiết kiệm chi phí vận hành.
- Khả năng tùy chỉnh và mở rộng: Doanh nghiệp có thể tăng trưởng và thay đổi theo thời gian, vì vậy phần mềm HRM phải có khả năng linh hoạt điều chỉnh theo đặc thù ngành nghề, đồng thời mở rộng thêm tính năng khi quy mô phát triển.
- Giao diện thân thiện, dễ sử dụng: Một giao diện trực quan giúp nhân viên và quản lý dễ dàng thao tác, giảm thời gian đào tạo sử dụng phần mềm, đồng thời hạn chế rủi ro sai sót trong quá trình vận hành.
- Khả năng phân tích và báo cáo: Bên cạnh việc lưu trữ dữ liệu, phần mềm cần hỗ trợ doanh nghiệp phân tích thông tin và cung cấp báo cáo trực quan. Điều này giúp nhà quản trị đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác dựa trên dữ liệu thực tế.
- Bảo mật dữ liệu: Dữ liệu nhân sự là tài sản quan trọng, do đó phần mềm HRM phải có chính sách bảo mật đáng tin cậy, hệ thống phân quyền rõ ràng và tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thông tin.
- Hỗ trợ và chi phí: Ngoài tính năng, dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật và chi phí triển khai cũng cần phù hợp. Một phần mềm HRM tốt không chỉ đáp ứng ngân sách hợp lý mà còn có đội ngũ hỗ trợ kịp thời để đồng hành cùng doanh nghiệp trong suốt quá trình sử dụng.
Hiểu đúng HRM là gì cũng giúp nhà quản lý chọn được giải pháp phần mềm phù hợp với chiến lược nhân sự tổng thể.
Quản lý nhân sự hiệu quả với phần mềm quản lý nhân sự terra HR System
Việc triển khai một chiến lược HRM toàn diện với nhiều cấu phần phức tạp đòi hỏi một công cụ mạnh mẽ. Phần mềm nhân sự terra HR System là giải pháp giúp doanh nghiệp chuẩn hóa quy trình từ tuyển dụng đến tính lương, giúp nhà quản lý ra quyết định nhanh chóng.
- Quản lý hồ sơ nhân sự, hợp đồng, chấm công và bảng lương
- Tích hợp tính năng tự động tính lương, tính thuế TNCN, bảo hiểm xã hội, gửi bảng lương chính xác, đúng hạn đến người lao động.
- Giao diện thân thiện, hỗ trợ đa ngôn ngữ Việt – Nhật – Anh.
- Khả năng tùy chỉnh linh hoạt và mức phí trọn gói, không phát sinh chi phí khi cập nhật tính năng mới.
Đầu tư vào phần mềm quản trị nhân sự terra HR System giúp doanh nghiệp vừa tối ưu hiệu suất quản trị nhân sự, vừa nâng cao trải nghiệm cho cả quản lý lẫn nhân viên. Hãy tìm hiểu thêm ngay hôm nay để thấy rõ sự khác biệt mà một giải pháp chuyên sâu mang lại.
Liên hệ ngay với terra để nhận tư vấn chi tiết!
Tổng kết
Việc nắm rõ HRM là gì và cách xây dựng chiến lược quản trị nhân sự bài bản sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu nguồn lực, nâng cao hiệu suất làm việc và giữ chân nhân tài. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, một hệ thống HRM hiện đại kết hợp cùng công cụ hỗ trợ như phần mềm HRM terra sẽ là chìa khóa để doanh nghiệp phát triển bền vững.
